پاسخ روشنی نمیتوان به این سؤال داد. در واقع برخی رشتههای دانشگاهی ایران قسمتی از پیشنیازهای تریدر شدن در فارکس را آموزش میدهند، اما رشتهای که صرفاً روی آموزش تریدر متمرکز باشد هنوز وجود ندارد. البته لازم به ذکر است رشتههای مرتبط با ترید در فارکس در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد متفاوت هستند. این موضوع را بهتفصیل بررسی خواهیم کرد.
رشتههای مرتبط با ترید در فارکس
هر روز بر تعداد علاقهمندان به یادگیری ترید در فارکس افزوده میشود. حتی بین نوجوانان و جوانان کسانی را میبینیم که آینده مالی خود را در تریدر شدن در فارکس میبینند. پرسش اساسی بعضی از آنها این است که برای تریدر شدن چه رشتهای باید خواند. اصلاً چنین رشتهای وجود دارد؟
چیزی به اسم رشته تریدری در فارکس در دانشگاههای ایران وجود خارجی ندارد. چیزی که وجود دارد رشتههایی هستند که در سطوح مختلف پیشنیازهای لازم برای تبدیل شدن به یک تریدر موفق در فارکس را فراهم میکنند. رشتههایی مانند اقتصاد، مدیریت، حسابداری، مهندسی مالی و غیره.
البته لازم به ذکر است اخیراً سازمان بورس ایران اقدام به تاسیس رشته بورس و اوراق بهادار کرده است. سرفصلهای آموزشی این رشته، بر بورس ایران متمرکز هستند. اما برخی از سرفصلهای درسی آن مانند پلتفرمهای تحلیل تکنیکال و اصول مدیریت ریسک در معامله، برای یادگیری ترید در فارکس نیز قابلاستفاده میباشند.
رشتههای مرتبط در سطح کارشناسی
نکتهی مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که عمده مباحث درسی در سطح کارشناسی نسبت به اطلاعات روز دنیا قدیمی هستند. درنتیجه اگر دانشجو تمایل به تریدر شدن در فارکس دارد بهتر است به آموزشهای دانشگاهی اکتفا نکرده و مطالب روز دنیا را مطالعه کند. مشخصاً لازمهی چنین مطالعاتی، داشتن تسلط کافی به زبان انگلیسی است.
- اقتصاد: در سطح کارشناسی هیچ رشتهای بهاندازه رشته اقتصاد با فارکس و ترید در این بازار، نزدیکی ندارد. وجود سرفصلهای درسی درزمینهٔ پول و بانکداری، اقتصاد خرد و کلان، تجارت بینالملل به شناخت دانشجو از مفاهیمی مثل بازار و رقابت، ساختار تولید و قواعد حاکم بر دنیای تبادلات ارزی کمک میکند. این اولین پله برای ورود تریدر فارکس به دنیای تحلیل فاندامنتال است. وجود درسهای ریاضیاتی و آماری شرایطی را فراهم میکند که دانشجو درک بهتری از تحلیل تکنیکال، شناخت نمودارها و الگوهای رفتاری در فارکس داشته باشد.
- مدیریت مالی: رشته مدیریت مالی با آموزش مباحثی درزمینهٔ مدیریت سرمایهگذاری، یکی از پیشنیازهای اساسی برای تریدرهای فارکس، یعنی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک را فراهم میکند. همچنین وجود سرفصلهای درسی درزمینهٔ مبانی بانکداری، سازمانهای پولی و مالی، پول و ارز، درک عمیقی از ساختار و نحوه کارکرد بازار فارکس ایجاد میکند. واحدهای مربوط به روانشناسی در این رشته میتواند پیشنیازهای اصول روانشناسی بازار فارکس را برای علاقهمندان به ترید فراهم کند.
- حسابداری: حسابداری رشتهای است که سطح کارشناسی آن با وجود سرفصلهای آموزشی درزمینهٔ حسابرسی، پول و ارز اطلاعات محدود ولی مفیدی برای افراد علاقهمند به ترید در فارکس فراهم میکند. برای شناخت و مقایسه شرایط ارز دو کشور میتوان از اطلاعات حسابهای ملی آن دو کشور استفاده کرد. رشته حسابداری تریدر را به ابزار لازم جهت این شناخت مجهز میکند. البته ارائه اطلاعات در سطح کارشناسی رشته حسابداری محدود است ولی در سطح کارشناسی ارشد این اطلاعات تکمیل میگردند.
رشتههای مرتبط در سطح کارشناسی ارشد
در سطح کارشناسی ارشد برخی رشتهها پیشنیازهای تریدر شدن در فارکس را کمی تخصصیتر فراهم میکنند. اما یک رشته در سطح کارشناسی ارشد وجود دارد که بیشترین نزدیکی را با فارکس دارد و بین رشته های موجود میتواند رشته مناسبتری برای تریدرهای فارکس باشد. این رشته مهندسی مالی است. در ادامه آن را معرفی خواهیم کرد.
- گرایشهای رشته اقتصاد: برخی گرایشهای رشته اقتصاد مثل اقتصاد انرژی و اقتصاد بینالملل نسبت به سایر گرایشها، سرفصلهای نزدیکتری به مفاهیم پایهای فارکس دارند. رشته اقتصاد انرژی بهطور خاص اطلاعات مناسبی را در اختیار آن دسته از معاملهگران فارکس قرار میدهد که به معاملات کالا در قالب قراردادهای CFD علاقهمند هستند.
- گرایشهای رشته حسابداری: از بین گرایشهای رشته حسابداری، گرایش حسابداری بودجهای و حسابداری مالی میتواند اطلاعات مناسبتری را برای علاقهمندان به ترید در فارکس فراهم کند.
همچنان یادآور میشود برای دانشجویان علاقهمند به تریدر شدن در فارکس، یادگیری و تسلط بر زبان انگلیسی از اهمیت بالایی برخوردار است.
رشته مهندسی مالی نزدیکترین انتخاب برای تریدر شدن در فارکس
یکی از رشتههای نوظهور در دانشگاههای ایران رشته مهندسی مالی است. این رشته هنوز در سطح کارشناسی تدریس نمیشود، ولی شما میتوانید در مقطع کارشناسی ارشد وارد این رشته شوید. منابع آزمون ورودی به این رشته نشان میدهد این رشته ترکیبی از اقتصاد، مدیریت مالی و مهندسی صنایع است.
سرفصلهای تدریسی در رشته مهندسی مالی بیشترین نزدیکی را با مفاهیم مورد نیاز برای ترید در فارکس دارند. همین مسئله باعث میشود در بین رشتههای موجود، این رشته مناسبترین گزینه برای کسانی باشد که از خود میپرسند برای تریدر شدن چه رشتهای باید خواند.
وجود واحدهای درسی مثل مدیریت سرمایهگذاری، تصمیمگیری با معیارهای چندگانه، تجارت الکترونیک، سریهای زمانی مالی و... نشان میدهد که یکی از اهداف این رشته، آماده کردن دانشجو برای ورود به فارکس و سایر بازارهای مالی است. این رشته با تمرکز بر مباحث مدیریت ریسک، مدیریت سرمایه، ساختار بازارهای مالی و.. بیشتر ابزار لازم جهت طراحی استراتژی معاملاتی مطمئن در فارکس را در اختیار دانشجوهای خود قرار میدهد. البته به این معنا نیست که تمام فارغالتحصیلان این رشته حتما باید تریدر شوند و فرصتهای شغلی دیگری برای آنها وجود دارد.
از آنجا که این رشته کاملاً نوظهور است، عمده مطالب درسی آن مطابق با آخرین یافتههای روز دنیا هستند. هرچند هنوز مطالب محدودی در این زمینه به فارسی ترجمه نشده است، اما همان مطالب محدود هم کاملاً جدید میباشند. اگر دانشجوی این رشته به زبان انگلیسی مسلط باشد میتواند بهترین فرصت را جهت تبدیل شدن به یک تریدر موفق فارکس برای خود فراهم کند.
سایر روشهای یادگیریترید در فارکس
تنها راه برای تریدر شدن، یادگیری آن در دانشگاه نیست. راههای فراوانی برای یادگیری ترید در فارکس وجود دارد. از جمله دورههای آموزشی که توسط موسسات معتبر برگزار میشود. برخی از این دورهها حتی دارای مدرک معتبر جهانی هستند مثل مدرک CFA (Chartered Financial Analyst) که دارای سه سطح است و دارا بودن این مدرک در هرکجای جهان نشانگر تواناییهای شما بهعنوان یک تحلیلگر مالی است.
همچنین در داخل کشور برخی دانشگاههای طراز اول دورههای آموزشی مرتبط با ترید در فارکس را نیز برگزار میکنند، اما تجربه نشان داده بهترین تریدرهای فارکس در کنار این دورهها، عمده مطالب خود را با کمک اطلاعات فراوان موجود در اینترنت و به شکل خودآموز آموختهاند. بهترین تریدرهای فارکس استراتژی معاملاتی منحصربهفرد خود را دارند. منحصربهفرد بودن یعنی آن استراتژی در جایی تدریس نمیشده بلکه حاصل مدتها یادگیری از طریق منابع مختلف و سعی و خطای خود تریدر بوده است.
نکته: برای تبدیل شدن به یک تریدر موفق در فارکس صرفاً خواندن یک رشته دانشگاهی کافی نیست بلکه باید از منابع مختلف آموخت.
جمعبندی
برای خیلی ازعلاقهمندان به فارکس این سؤال پیش میآید که برای تریدر شدن چه رشتهای باید خواند؟ رشتهای که مختص تریدرها باشد هنوز در دانشگاههای ایران وجود ندارد، اما یک رشته تازه تاسیس در سطح کارشناسی ارشد وجود دارد به نام مهندسی مالی که اکثر پیشنیازهای لازم جهت تریدر شدن در فارکس را فراهم میکند. همچنین در سطح کارشناسی رشتههای اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری هرکدام بخشی از پیشنیازهای تریدرهای فارکس را فراهم میکنند.