نکته های مهم در شخم زنی با تیلر

تا قرن‌ها وضع به همین صورت پیش رفت تا این که در عصر کنونی و در زمان اختراع ماشین آلات، شخم زدن نیز ماشینی شد و به دستگاه‌های اختراعی بشر محول شد. در این مقاله قصد داریم تا با فرآیند شخم زدن زمین‌های کشاورزی و چگونگی و چرایی آن بیشتر آشنا شویم و بدانیم شخم زنی با تیلر چگونه انجام می‌شود و چگونه باید یک تیلر را مناسب با نیاز خود در مزرعه انتخاب کنیم.

برای چه زمین را شخم می زنند؟ چرا شخم می‌زنیم؟

کشاورزی بدون شخم زدن زمین ممکن نیست زیرا تخم و بذر هر گیاهی باید در معرض خاک قرار بگیرد تا مراحل رشد و جوانه‌زنی خود را آغاز کند. با شخم زدن زمین کشاورزی، خاک نرم می‌شود و به این ترتیب، آب بهتر و بیشتر به خاک نفوذ پیدا می‌کند. دلیل مهم و حیاتی دیگر برای شخم زدن، نفوذ و وارد شدن مقادیر بیشتری اکسیژن به خاک است تا ریشه بتواند تنفس کند.

دلیل مهم دیگری که برای شخم زدن زمین‌های کشاورزی به صورت مرتب ذکر می‌شود این است که با این کار، به علف‌های هرز رشد پیدا کرده در خاک آسیب وارد شده و از رشد بی‌رویه آن‌ها جلوگیری می‌شود. و بالاخره مهم‌ترین دلیل شخم زدن، زیر و رو شدن خاک با این روش است. گیاهان در سطح زمین رشد می‌کنند و از مواد معدنی موجود در خاک استفاده کرده و آن را جذب می‌کنند. پس از پایان یک دوره کاشت، مواد معدنی در بخش رویی خاک کاهش پیدا کرده و نیاز است تا خاک زیر و رو شود تا مواد معدنی بیشتری به گیاه برسد.

شخم زنی با تیلر: آیا شخم زدن باعث فرسایش خاک می شود؟

به طور کلی می‌توان گفت که خیر. شخم زدن اثری بر روی فرسایش خاک ندارد. مهم‌ترین عاملی که از فرسایش خاک جلوگیری می‌کند، وجود پوشش گیاهی است. ریشه درختان و گیاهان، خاک را محکم کرده و از بروز فرسایش خاک جلوگیری می‌کند. شخم زدن خاک به دلیل کشاورزی که پس از آن صورت می‌گیرد، اثرات ضدفرسایش نیز دارد. ریشه گیاهان کاشته شده می‌تواند تا حدی از فرسایش خاک نیز جلوگیری کند.

آیا شخم زدن سبب رشد بهتر دانه می‌شود؟

شخم زدن خاک باعث بهتر رسیدن رسیدن آب و آکسیژن به خاک و در نتیجه، به ریشه گیاه می‌شود و رشد آن را تسریع می‌کند. علاوه بر این، شخم زدن خاک در فواصل زمانی کوتاه مدت مانند هر سال، برای رشد بهتر گیاهان و رسیدن مواد معدنی به ریشه، لازم است. زیر و رو کردن خاک، باعث جابه‌جا شدن خاکی که مواد معدنی آن توسط ریشه مصرف شده است با خاک تازه با مواد معدنی بیشتر، می‌شود. شخم زنی با تیلر و دیگر ابزارهای شخم‌زنی، به رشد بهتر و سریع‌تر انواع گیاهان کمک بزرگی می‌کند.

روش‌های شخم زدن

شخم اولیه

انواع روش‌های شخم اولیه عبارت است از:

1. شخم عمیق

این نوع از شخم‌زنی، بیشتر در پایان فصل گرما و با عمق بین 25 تا 30 سانتی‌متر انجام می‌شود. با این روش کلوخه‌هایی که در گرمای تابستان و زیر آفتاب روی زمین ایجاد شده خرد شده و جذب زمین می‌شود. این نوع از شخم زدن باعث می‌شود تا ریشه علف‌های هرز باقی مانده در زمین نیز، زیر آفتاب شدید از میان برود. شخم عمیق همچنین باعث رطوبت رسانی به زمین می‌شود.

1. شخم جایگزینی یا جابه‌جایی خاک

ممکن است در زیر لایه‌های زمین، گودال‌هایی از جنس آهن یا سلیس و یا آلومینیوم که سخت شده باشند، ایجاد شده باشد. این گودال‌ها ممکن است جلو رشد عمقی گیاه را بگیرند. در این روش شخم زدن، با استفاده از تراکتور یا شخم زنی با تیلر، ابتدا یک برش کوچک روی خاک ایجاد شده و تیغه تراکتور به صورت عمقی این گودال‌ها را تخریب می‌کند.

1. شخم زدن دائمی

این نوع از شخم زدن در تمامی مراحل کشاورزی و در طول سال ادامه پیدا می‌کند. پس از شخم اولیه، شخم زنی تا زمان بذرپاشی ادامه پیدا می‌کند. پس از برداشت محصول نیز شخم زنی به دلیل از بین بردن علف‌های هرز و تازه‌سازی خاک تا فصل کاشت بعدی ادامه دارد.

شخم‌زنی ثانویه

در این روش که پس از شخم زنی عمیق اولیه انجام می‌شود و عمق شخم زدن کمتر از مراحل گذشته است. در این روش دیگر خبری از کلوخ‌های بزرگ نیست و شخم زدن برای تکمیل یک شخم سطحی زده می‌شود تا زمین به بهترین حالت بری کاشت دربیاید. شخم زنی با تیلر نیز چون با عمق زیادی انجام نمی‌شود، در این دسته قرار می‌گیرد.

چه فصلی برای شخم زدن مناسب است؟

فصل و زمان مناسب برای شخم زدن به نوع گیاهی که قصد کاشت آن را دارید، شرایط کاشت، نوع خاک، شرایط اقلیمی و نیز فصل کاشت گیاه، بستگی دارد. با بررسی همه این عوامل می‌توان بهترین زمان و فصل را برای شخم زدن انتخاب کرد. فصل خاصی برای شخم زدن برای همه محصولات و تمام زمین‌های کشاورزی وجود ندارد.

عمق شخم چیست؟

معمولا برای شخم زدن زمین از عمق‌های گوناگونی استفاده می‌شود. تعیین عمق شخم زنی با تیلر یا تراکتور، به عوامل گوناگونی بستگی دارد:

• اگر ریشه گیاه از نوع افشان و سطحی باشد به عمق شخم زیادی نیاز نیست ولی اگر ریشه گیاه عمیق در زمین فرو رود، مانند چقندر قند، نیاز است تا زمین عمیق‌تر شخم زده شود.

• برای کشت بهاره و آخر زمستان، شخم پاییزی می‌تواند عمیق و خیلی عمیق باشد اما وقتی زمان شخم زدن به زمان کشت نزدیک باشد، عمق شخم باید متوسط باشد.

• هر چه عمق خاک زراعی که شامل مواد معدنی و موجودات ریز است، بیشتر باشد، عمق شخم‌زنی نیز باید بیشتر باشد تا مواد معدنی با خاک مخلوط شود.

انواع شخم از نظر عمق

1. شخم با عمق سطحی

در این روش کمتر از نصف تا یک سوم خاک رویی را شخم می‌زند. این روش بیشتر برای تکمیل مراحق قبلی شخم‌زنی، از بین بردن علف‌های هرز و یا مخلوط کردن خاک با کود و بذر انجام می‌شود.

1. شخم با عمق متوسط

در این روش حدود نصف تا سه چهارم سطح خاک رویی را زیر و رو می‌کند. بیشتر در فصل بهار انجام شده و برای مخلوط کردن خاک با کود یا برای آماده کردن برای کشت غلات انجام می‌شود.

1. شخم زنی با تیلر: شخم عمیق

تمام عمق خاک رویی در این روش زیر و رو می‌شود. در این روش که در پاییز انجام می‌شود برای کاشت گیاهان با ریشه عمیق مانند جو، یونجه، پنبه، چغندرقند و گندم انجام می‌شود.

1. شخم بسیار عمیق

این روش تمام خاک رویی و بخشی از خاک زیرین را شامل می‌شود. از شخم بسیار عمیق، در فصل پاییز برای کشت بهاره استفاده می‌شود.

انواع دستگاه شخم زنی (انواع دستگاه‌ شخم زن)

شخم زنی با تیلر و بیل و تراکتور روش‌های شخم زدن زمین‌های کشاورزی هستند. دستگاه‌های گوناگونی از گذشته تا امروز برای شخم زدن زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شده است. اولین و مهم‌ترین وسیله شخم زدن بیل بوده است که تا امروز نیز برای زیر و رو کردن خاک در زمین‌ها و باغچه‌های کوچک و ناهموار و یا بین درختان به کار می‌رود.

چون استفاده از بیل مشکل بود بشر به فکر ساخت وسیله‌ای بود که کارش را آسان‌تر کند. استفاده از گاو آهن که امروز هم هنوز به همین نام به کار می‌رود، در همین دوره رایج شد. امروز ولی از تراکتور و تیلر و ... به همراه همان تیغه‌های فلزی استفاده می‌شود.

راهنمای خرید تیلر شخم زن

تیلر یا کولتیواتور دستگاهی است که برای شخم زدن و دیگر فعالیت‌ها در زمین‌های کشاورزی به کار می‌رود. برندهای بسیار گوناگونی از این دستگاه در بازار وجود دارد که گاهی انتخاب را برای کشاورزان مشکل می‌کند. بازرگانی تاج سالهاست به عنوان یکی از معتبرترین و اصلی ترین واردکنندگان و توزیع کنندگان تجهیزات کشاورزی اعم از علفزن، اره برقی ، سمپاش، تیلر و ... فعالیت می کند. لذا می توانید برای مشاوره رایگان خرید این تجهیزات وارد سایت بازرگانی تاج (موتور برق شاپ) شده و ضمن مشاوره رایگان با کارشناسان این شرکت از انواع مدلها و قیمتها بازدید نمایید. در هنگام خرید این دستگاه بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:

• تیلری را انتخاب کنید که قطعات موتور آن بهترین کیفیت را داشته باشد. موتور مهم‌ترین بخش یک تیلر است که قدرت دستگاه را نیز تا حدود زیادی معین می‌کند.

• دستگاهی را بخرید که قطعات و لوازم جانبی آن، به راحتی در بازار ایران پیدا شود.

• توان دستگاه تعیین کننده نیروی دستگاه و قدرت آن است. سعی کنید دستگاهی را انتخاب کنید که توانی متناسب را کاربردی که از آن انتظار دارید، داشته باشد.

• قبل از تهیه تیلر، به شرایط خاک مزرعه و ماهیت محصولی که کشت خواهید کرد نیز توجه نمایید.

• بودجه‌ای که برای خرید تیلر در نظر دارید را مشخص کنید و به دنبال مدل‌های متناسب با بودجه خودتان باشید.

کاربرد تیلر در شخم زنی

تیلر یکی از ابزارهای متداول کشاورزی است که از آن برای کنترل علف‌های هرز و نیز شخم‌زنی در زمین‌های کشاورزی بزرگ و متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. شخم زنی با تیلر نمی‌تواند جای تراکتور را بگیرد ولی برای زمین‌های متوسط و همچنین باغات، انتخاب مناسبی است. این وسیله انواع و اندازه‌های گوناگونی دارد. از تیلر به منظور پودر کردن خاک و از بین بردن علف‌های هرز مانده در خاک و نیز خاک ورزی استفاده‌های گسترده‌ای می‌شود. شخم زدن با این وسیله مزایای زیادی دارد. از جمله:

• شخم زدن راحت و سریع زمین زراعی

• از بین بردن علف‌های هرز زیر خاک در یک ردیف

• از بین بردن آفات، حشرات موذی و موش

• تهویه خاک و زیاد شدن فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید موجود در زیر خاک

• نفوذ آب با شخم زدن با این وسیله بهبود پیدا کرده و از میزان آبیاری مورد نیاز در آینده کم خواهد کرد.

نحوه شخم زدن با تیلر (آموزش شخم زنی با تیلر)

تیلر شخم‌زن انواع و اقسام گوناگونی دارد که بیشتر آن‌ها با بنزین یا گازوئیل کار می‌کند. ابتدای کار باید روغن گیربکس و روغن کارتل را چک کنید و اگر کمتر از میزان تعیین شده بود، از روغن استفاده کنید. برای استفاده از دستگاه، از سه دنده برای حرکت تند، کند و دنده عقب می‌توانید استفاده کنید. برای شروع به کار باید کلاچ دستگاه را گرفته و دستگیره روشن و خاموش را به سمت خود بکشید. در این حالت دستگاه شروع به کار می‌کند و با کمک چنگک‌های متصل به دستگاه، کار شخم زدن را شروع می کند. شما همزمان با کار دستگاه باید دو دستگیره دستگاه تیلر را در دست داشته و آن را به سمتی که می‌خواهید هدایت نمایید.

شخم زنی با تیلر: انواع تیلر شخم زن باغی

دستگاه‌های تیلر در انواع و اندازه‌های گوناگونی در بازار وجود دارند. یکی از انواع دسته‌بندی دستگاه‌های تیلر، با توجه به اسب بخار آن است. هر چه میزان اسب بخار تیلر بیشتر باشد، قدرت دستگاه نیز بیشتر است. از جمله دیگر خصوصیات این دستگاه، اندازه آن است که باید با توجه به اندازه زمین زراعی، نوع خاک و کاربردی که مد نظر دارید انواع آن را انتخاب کنید. تیلرها همچنین بر اساس نوع چرخ و یا پره‌های شخم‌زننده نیز به انواع گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند.