دنیای اقتصاد: سه خودروساز بزرگ کشور با تولید ۴۴۰ هزار و ۲۱۴ دستگاه انواع محصول سواری طی هفت ماه امسال، کاهش ۲۲.۴ درصدی را در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته تجربه کردند. با تداوم خودداری وزارت صنعت، معدن و تجارت از انتشار آمار تولید خودرو در کشور، باز هم صورت های مالی ارائه شده به بورس، ملاک بررسی تیراژ خودروسازان تا پایان مهر امسال قرار گرفت.
آخرین آماری که وزارت صمت از تولید خودروسازان منتشر کرده، به تیر ماه امسال مربوط می شود و پس از آن، انتشار گزارش تیراژ ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به کما رفته است. با وجود آنکه خودروسازان کمی تا قسمتی از شوک اولیه تحریم خارج شده و تولیدشان با نوسان منفی کمتری در مقایسه با روزهای پس از تحریم طی سال گذشته، مواجه است، وزارت صمت میلی به انتشار آمار تولید ندارد. از همین رو، طی چند ماه گذشته صورت های مالی ارائه شده به بورس، ملاک بررسی وضع صنعت خودرو قرار گرفته است. بر این اساس، تیراژ خودروسازان در مقایسه با هفت ماه سال گذشته کاهش را نشان می دهد و روندی کند اما نسبتا باثبات دارد. برخی خودروها که تولیدشان پیش تر متوقف شده بود، در آمار جدید به خطوط تولید بازگشته اند؛ بازگشتی البته احتمالا موقتی. طبق آمارهای منتشره اما تولید ماهانه خودروسازان نیز روندی نزولی داشته است. بر این اساس، ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مجموع طی مهر امسال بیش از ۵۶ هزار دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده اند که نسبت به شهریور سال جاری ۱۲.۵ درصد کاهش را نشان می دهد. همچنین تولید محصولات سواری توسط سه خودروساز بزرگ کشور در مهر امسال و نسبت به ماه مشابه سال گذشته نیز ۱۶ درصد کاهش داشته است. در بین سه خودروساز بزرگ کشور اما سایپایی ها توانسته اند لقب پرتیراژترین خودروساز داخلی را کماکان برای خود حفظ کنند. سایپا که چند ماهی می شود به خودروساز اول کشور (از جنبه تیراژ) تبدیل شده، طی هفت ماه امسال ۲۰۴ هزار و ۸۱۹ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۴.۴ درصد کاهش تیراژ را تجربه کند. این خودروساز البته در تولید ماهانه روندی نزولی داشته، چه آنکه تیراژ ۲۵ هزار و ۶ دستگاهی اش در مهر، سبب کاهش ۲۵.۳ درصدی تولید نسبت به شهریور شده است.پس از سایپا، ایران خودرو تیراژی ۱۸۰ هزار و ۶۸۰ دستگاهی تا پایان مهر امسال از خود به جا گذاشته که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۳۰ درصد افت را نشان می دهد. آبی های جاده مخصوص اما در مهر و نسبت به شهریور با افزایش ۱۲.۵ درصدی تیراژ مواجه شده اند و این روند صعودی از تیراژ ۲۴ هزار و ۳۹۸ دستگاهی آنها حاصل شده است. در نهایت پارس خودرویی ها که در هفت ماه امسال ۵۴ هزار و ۷۱۵ دستگاه تیراژ داشته اند، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۳ درصد افت کرده اند. پارس خودرو در مهر امسال نیز تنها ۶ هزار و ۶۴۸ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا در مقایسه با شهریور سال جاری ۲۵.۵ درصد عقب نشینی کند.
- حذف ویتارا و دانگ فنگ
نگاهی اما به جزئیات آمار تولید خودروهای سواری در هفت ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود غول های جاده مخصوص چه افت و خیزی در این بازه زمانی داشته اند. طبق آمار استخراج شده از صورت های مالی ایران خودرو، این شرکت هنوز نتوانسته تیراژ بیشتر محصولات سواری خود را در بازه زمانی تحت بررسی، از محدوده منفی خارج کند. در بین محصولات ایران خودرو، گروه پژو (به جز پژو ۲۰۰۸) تیراژی ۱۲۰ هزار و ۵۰۰ دستگاهی تا پایان مهر امسال داشته که این آمار نشان از کاهش ۲۴.۵ درصدی پژویی ها در مقایسه با هفت ماه سال گذشته دارد. از آنجا که ایران خودرو آمار تولید محصولات پژویی را به تفکیک مدل به بورس ارائه نمی دهد، مشخص نیست مدل های ۲۰۶، ۴۰۵، ۲۰۷ و پارس هر کدام چند دستگاه تیراژ طی هفت ماه امسال داشته اند، هرچند به نظر می رسد سهم ۲۰۶ از دیگر اعضای خانواده اش بیشتر است.
ایران خودرویی ها اما آمار پژو ۲۰۰۸ را خارج از خانواده پژو منتشر می کنند و صورت های مالی آنها نشان می دهد خودروی موردنظر روندی صعودی در هفت ماه امسال داشته است. طبق آمار تا پایان مهر امسال چهار هزار و ۷۶۱ دستگاه پژو ۲۰۰۸ در ایران خودرو به تولید رسیده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۱۱.۶ درصد افزایش را نشان می دهد. ظاهرا ایران خودرویی ها به اندازه تمام تعهداتی که برای ۲۰۰۸ ایجاد کرده اند، قطعه ذخیره کرده و به نظر می رسد همه ثبت نام کنندگان ۲۰۰۸ موفق به دریافت آن خواهند شد. با اتمام ذخایر قطعه ای، پژو ۲۰۰۸ نیز به جمع خودروهایی خواهد پیوست که تولیدشان به دلیل تحریم صنعت خودرو کشور، متوقف شده است.از پژو که بگذریم، ایران خودرو در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده است. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی هفت ماه امسال، ۲۱ هزار و ۴۶۶ دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب افت ۳۲ درصدی تولید محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. در حال حاضر سمند تنها در سایت های مرکزی و مازندران ایران خودرو تولید می شود، هرچند در گزارش این شرکت به بورس مشخص نشده سهم هر یک از این سایت ها از تولید محصول موردنظر چند دستگاه بوده است. اما آن طور که آمار تولید منتشره در صورت های مالی ایران خودرو روایت می کند، این شرکت همچنان در تولید دنا روندی نزولی دارد. ایران خودرویی ها تا پایان مهر امسال، ۱۵ هزار و ۹۱۳ دستگاه دنا را به تولید رسانده اند تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۳۸ درصد افت تولید را به خود ببینند. دنا در دو مدل معمولی و پلاس به تولید می رسد و هر دو مدل نیز قیمتی بالای ۱۰۰ میلیون تومان در بازار دارند. افت تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران خودرو یعنی رانا توانسته رشد را در کارنامه اش به ثبت برساند. طبق گزارش ارائه شده به بورس، در هفت ماه امسال سه هزار و ۴۴۷ دستگاه رانا در ایران خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۴۳ درصد را نشان می دهد. این رشد به نوعی با کم بودن عدد پایه تولید رانا در سال گذشته در ارتباط است، چه آنکه این محصول در گذشته آمار ضعیفی داشت، اما چند ماهی می شود که تولید آن جان گرفته است.
نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران خودرو، محصولاتی که برخی از آنها با خطوط تولید این شرکت وداع کرده اند. آن طور که گزارش ارائه شده به بورس روایت می کند، آبی های جاده مخصوص تا پایان مهر امسال تنها ۱۲۰ دستگاه سوزوکی گرندویتارا مونتاژ کرده اند و این یعنی تولید محصول موردنظر در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۹۴ درصد افت داشته است. ایران خودرو طی چند ماه گذشته حتی یک دستگاه سوزوکی را نیز به مونتاژ نرسانده و بنابراین این محصول عملا با خودروسازی کشور وداع کرده است. در کنار ویتارا، به نظر می رسد دانگ فنگ و ایران خودرو نیز به آخر خط رسیده اند و تولید این محصول چینی در کشور متوقف شده است. آمار تولید ایران خودرو در مهر نشان می دهد حتی یک دستگاه دانگ فنگ نیز در این شرکت مونتاژ نشده و بنابراین احتمالا این محصول چینی نیز با آبی های جاده مخصوص وداع کرده است. در بین دیگر مونتاژی های ایران خودرو اما هایمای چینی تیراژی سه هزار و ۲۸۷ دستگاهی طی هفت ماه امسال از خود به جا گذاشته است. با توجه به این آمار، هایما افتی ۶۲ درصدی را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می بیند. مونتاژ این محصول فعلا در ایران خودرو ادامه دارد و باید منتظر ماند و دید در آینده نیز تداوم خواهد داشت یا هایما نیز به جمع حذفی ها می پیوندد.
- اوج گیری پراید پیش از حذف
به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی هفت ماه ابتدایی امسال به جا گذاشته است. بنابر آمار ارائه شده به بورس، سایپایی ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با افت تولید مواجه شده اند. بر این اساس تا پایان مهر امسال، سه هزار و ۶۳۰ دستگاه سراتو در سایپا مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۳۵ درصد افت را نشان می دهد. با توجه به آمار تولید مهر ماه که از صفر بودن تیراژ سراتو حکایت دارد، این مونتاژی کره ای نیز در لیست خودروهای حذفی کشور قرار گرفته است. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا تیراژی ۹۱ هزار و ۶ دستگاهی از خود به جا گذاشته و بنابراین نسبت به هفت ماه سال گذشته ۳.۲ درصد کاهش را نشان می دهد. تولید پراید اما روندی افزایشی داشته است، خودرویی که سایپایی ها سرانجام راضی به حذف آن شدند. پراید که قرار است تنها تا تیر ماه سال آینده به تولید برسد، در هفت ماه امسال تیراژی ۱۵۷ هزار و ۳۹۲ دستگاهی از خود به جا گذاشته و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۱۵ درصد افزایش تولید را تجربه کرده است.
از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار، پارس خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته تنها ۱۹۳ دستگاه برلیانس را به تولید برساند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با هفت ماه سال گذشته ۹۹ درصد افت تولید را تجربه کرده است. نکته مهم دیگر در مورد برلیانس، بازگشت این محصول به خطوط تولید پارس خودرو است. برلیانس مدت ها بود تولید نمی شد و بنابراین در لیست حذف شدگان از خطوط تولید خودروسازی کشور قرار گرفته بود، اما آمار تولید مهر نشان می دهد پارس خودرویی ها آن را بازگردانده اند، چه آنکه ۱۰۹ دستگاه از این محصول تولید شده است. این بازگشت البته احتمالا موقتی است و بعید به نظر می رسد تولید برلیانس تداوم چندانی داشته باشد. یکی از مسوولان پیشین پارس خودرو پیش تر گفته بود قطعات برلیانس در گمرک قرار دارند اما به دلیل قیمت گذاری دستوری، تولید این محصول به صرفه نیست. حالا به نظر می رسد پارس خودرویی ها قطعات برلیانس را از گمرک ترخیص و تولید آن را از سر گرفته اند و برلیانس های تولیدی احتمالا با قیمت حاشیه بازار فروش خواهند رفت.
علاوه بر برلیانس، آریو دیگر محصول چینی گروه خودروسازی سایپا نیز که تولید آن متوقف شده بود، به خطوط تولید بازگشته است. سایپایی ها در مهر امسال ۱۵۴ دستگاه آریو را مونتاژ کرده اند و این در حالی است که به نظر می رسد این محصول نیز سرنوشتی شبیه برلیانس دارد. در واقع بعید به نظر می رسد تولید آریو نیز دوام چندانی داشته باشد و این محصول نیز احتمالا به طور موقت به خطوط تولید سایپا بازگشته است. در نهایت اما چانگان دیگر محصول چینی سایپا، تیراژی چهار هزار و ۸۳ دستگاهی را تا پایان مهر از خود به جا گذاشته که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته افت ۵۰ درصدی را نشان می دهد.اما نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال ۹۰ تا پایان مهر امسال بیندازیم و ببینیم این محصول فرانسوی چه شرایطی در تولید طی هفت ماه امسال داشته است. طبق اطلاعات ارائه شده به بورس، در مجموع تیراژ خانواده تندر ۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی بازه زمانی تحت بررسی به چهار هزار و ۸۲ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با هفت ماه سال گذشته ۹۰ درصد افت داشته است. اگر آمار تولید خانواده تندر ۹۰ را به صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می شود هر دو شرکت ایران خودرو و پارس خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده اند. بر این اساس، ایران خودرویی ها با توجه به تیراژ هزار و ۱۶۲ دستگاهی خود، افتی ۸۸ درصدی را در تولید محصولات رنو به ثبت رسانده اند. در پارس خودرو نیز تولید محصولات خانواده رنو طی هفت ماه امسال به دو هزار و ۹۲۰ دستگاه رسیده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افتی ۹۰ درصدی دامان آن را بگیرد. آمارها می گویند تولید محصولات رنو در پارس خودرو متوقف شده، اما ایران خودرویی ها ۸۱ دستگاه تندر ۹۰ را در مهر امسال تولید کرده اند