در قسمت قبلی سری مطالب تاریخچهٔ موستانگ شلبی تا سال ۱۹۶۹ پیش رفتیم و گفتیم که در این سال موستانگ دومین بازطراحی خود را تجربه کرد و به همین دلیل نسخهٔ شلبی هم در ظاهر دستخوش تغییرات قابل توجهی شد. در قسمت قبلی گفته شد که برخلاف شلبی های قبلی، طراحی سال ۱۹۶۹ عمدتاً توسط خود فورد صورت گرفت و کارول شلبی نقش چندانی در آن نداشت. فورد برای موستانگ شلبی مدل ۱۹۶۹ دماغهٔ کاملاً جدیدی طراحی کرد که هیچ شباهتی با نسخه های قبلی و همین طور موستانگ های استاندارد ۱۹۶۹ نداشت؛ بنابراین حالا نمونه های شلبی در ظاهر تا حد زیادی از نسخه های استاندارد موستانگ متمایز شدند تا جایی که دماغه و همین طور بخش عقبی آن ها تقریباً هیچ شباهتی با موستانگ معمولی نداشت.
پایان همکاری فورد و شلبی
همان طور که در قسمت قبلی اشاره کردیم، به خاطر فروش پایین موستانگ های شلبی و همین طور اختلافاتی که بین کارول شلبی و فورد پیش آمد، شلبی در تابستان سال ۱۹۶۹ قرارداد خود با فورد را فسخ کرد و بدین ترتیب همکاری این دو شرکت پایان یافت. به همین دلیل درحالی که تا پیش ازاین موستانگ های معمولی توسط فورد تولید شده و به کارخانهٔ شلبی فرستاده می شدند تا به نمونه های شلبی تبدیل شوند، حالا فورد خود اقدام به ساخت این نسخه ها کرد. در سال ۱۹۶۹ همچنین دوباره نام کبرا از مدل های شلبی حذف شد و این نسخه ها بار دیگر با نام سادهٔ شلبی GT۳۵۰ و شلبی GT۵۰۰ به بازار عرضه شدند.
در سال ۱۹۶۹ علاوه بر تغییرات ظاهری کلی، حذف نام کبرا و جدایی فورد و شلبی، پیشرانهٔ مدل GT۳۵۰ هم تغییر کرد. در این سال فورد برای موستانگ یک پیشرانهٔ ۵.۸ لیتری V۸ جدید را در دو نسخهٔ ۲۵۰ و ۲۹۰ اسب بخاری ارائه کرده بود و حالا نسخهٔ ۲۹۰ اسبی همین موتور در GT۳۵۰ هم جایگزین موتور ۴.۹ لیتری قبلی شد؛ اما با توجه به اینکه شلبی در ساخت مدل های سال ۱۹۶۹ دخالتی نداشت، این پیشرانه در GT۳۵۰ هیچ تفاوتی با نسخه های معمولی موستانگ نداشت و در اینجا هم همان ۲۹۰ اسب بخار قدرت را تولید می کرد. علاوه بر این، برخلاف موتورهای قبلی برای این موتور از سوپرشارژر سفارشی هم خبری نبود.
در سال ۱۹۶۹ پیشرانهٔ مدل GT۵۰۰ اما تغییری ایجاد نشد و این مدل مثل سال قبل از همان پیشرانهٔ ۷ لیتری کبرا جت استفاده می کرد که طبق اعلام فورد ۳۳۵ اسب بخار قدرت داشت. البته سال قبل این موتور در مدل GT۵۰۰KR ارائه شده بود اما در سال ۱۹۶۹ خبری از GT۵۰۰KR نبود و موتور کبرا جت زیر کاپوت GT۵۰۰ معمولی قرار گرفت. این موتور با همین قدرت برای موستانگ های معمولی GT و مک وان هم ارائه می شد و شلبی GT۵۰۰ سال ۱۹۶۹ از لحاظ موتور هیچ تفاوتی با موستانگ GT ۴۲۸ و مک وان ۴۲۸ نداشت؛ بنابراین در سال ۱۹۶۹ هردو مدل شلبی GT۳۵۰ و GT۵۰۰ در پیشرانه تفاوتی با موستانگ های معمولی نداشتند. به همین دلیل شلبی های این سال را صرفاً می توان موستانگ هایی با ظاهر و نام متفاوت دانست زیرا برخلاف گذشته، در دیگر قسمت ها اشتراکات زیادی با موستانگ های معمولی داشتند.
خداحافظی با موستانگ شلبی
اما پایان همکاری فورد و شلبی پایان دوران موستانگ های شلبی هم بود زیرا فروش این مدل ها در سال ۱۹۶۹ رو به کاهش گذاشت و به همین دلیل فورد در همین سال به تولید آن ها پایان داد. البته شلبی ها با مدل ۱۹۷۰ هم عرضه شدند اما تولید همهٔ آن ها در سال ۱۹۶۹ صورت گرفته بود. داستان ازاین قرار بود که به دلیل کاهش فروش مدل های شلبی در سال ۱۹۶۹، تعداد ۷۸۹ دستگاه از نمونه های تولید سال ۱۹۶۹ فروش نرفتند. به همین دلیل فورد آن ها را با تغییر شمارهٔ وین با مدل ۱۹۷۰ به بازار عرضه کرد؛ بنابراین شلبی های GT۳۵۰ و GT۵۰۰ ساخت فورد در دو مدل ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ به بازار عرضه شدند اما در اصل همهٔ آن ها ساخت سال ۱۹۶۹ بودند. شلبی های مدل ۱۹۷۰ در ظاهر نیز دو تغییر جزئی را تجربه کردند که شامل تجهیز به اسپویلر جلو و ایجاد دو خط مشکی رنگ روی کاپوت می شد.
بدین ترتیب پس از حدود پنج سال سرانجام عرضهٔ موستانگ های شلبی در سال ۱۹۷۰ خاتمه یافت و خانوادهٔ موستانگ یکی از مهم ترین و جذاب ترین اعضای خود را از دست داد. موستانگ شلبی نسل اول از زمان تولد در سال ۱۹۶۵ تا خاتمهٔ تولید در سال ۱۹۶۹ هرسال ارتقاء پیدا کرده و بزرگ تر، راحت تر و قوی تر شد. البته هرچند شلبی ها با بزرگ تر و سنگین تر شدن تا حدود چابکی و توانایی های رقابتی خود را از دست دادند و حتی در سال ۱۹۶۹ به جز ظاهر تفاوت چندانی با موستانگ های معمولی نداشتند اما بااین حال همچنان نسخه های جذاب تری بودند. با خاتمهٔ تولید نسل اول موستانگ شلبی غیبتی طولانی در زندگی این مدل رخ داد زیرا در نسل های دوم، سوم و چهارم موستانگ خبری از نسخه های شلبی نبود و این مدل ها به مدت ۳۵ سال در بین مدل های موستانگ حضور نداشتند.
البته در این نسل ها فورد برای پُر کردن جای خالی مدل های شلبی نسخه ای بنام کبرا را برای موستانگ ارائه کرد اما این صرفاً یک پکیج ظاهری بود و نمونه های کبرا از لحاظ فنی و پیشرانه هیچ تفاوتی با موستانگ های معمولی نداشتند. البته از اواخر تولید نسل سوم و همین طور در نسل چهارم موستانگ، فورد نسخهٔ جدیدی بنام SVT کبرا را ارائه کرد که قدرت بیشتری نسبت به نمونه های معمولی موستانگ داشت و تا حدودی می توانست نقش شلبی را بازی کند اما بااین حال هیچ کدام از این مدل ها نتوانستند جای خالی شلبی ها را در خانوادهٔ موستانگ پُر کنند.
شلبی اروپا
هرچند تولید موستانگ شلبی در سال ۱۹۶۹ خاتمه یافت و عرضهٔ آن در ایالات متحده نیز در سال ۱۹۷۰ به پایان رسید اما شلبی در سال ۱۹۷۱ به درخواست یک نمایندگی فروش بلژیکی، به طور مستقل تعدادی محدودی موستانگ شلبی را تولید کرد. این مدل ها بر اساس موستانگ سال ۱۹۷۱ ساخته شده بودند که بازطراحی عمده ای را تجربه کرده بود و کاملاً با موستانگ های قبلی تفاوت داشت. این نسخه که منحصر به بازار اروپا بود، در هردو مدل GT۳۵۰ و GT۵۰۰ تولید و با نام شلبی اروپا در این قاره عرضه شد. مجموعاً تنها نُه دستگاه شلبی اروپا ساخته شد که هفت دستگاه کوپهٔ فست بک و دو دستگاه کابریولت بودند. از این نُه دستگاه، هشت دستگاه به پیشرانهٔ ۵.۸ لیتری مجهز بودند و یک دستگاه هم به موتور ۷ لیتری سوپر کبرا جت مجهز شد.
بازگشت مقتدرانهٔ شلبی
موستانگ پس از درخشش نسل اول، در نسل های دوم و سوم دوران سیاهی را تجربه کرد اما در نسل پنجم، شکوه گذشتۀ این ماسل کار اصیل احیا شد. در این نسل همچنین فورد برای اینکه شکوه گذشتۀ موستانگ را تکمیل کند، تصمیم به احیای مدل شلبی گرفت و بنابراین پس از غیبتی طولانی سرانجام بعد از معرفی نسل پنجم موستانگ در سال ۲۰۰۵، مدل شلبی بازگشت. البته حالا برخلاف گذشته، خود فورد و بخش خودروهای ویژهٔ آن یعنی SVT اقدام به طراحی و تولید نسخهٔ شلبی کرد و نام شلبی به عنوان نسخه ای عملکرد بالا از موستانگ احیاء شد. البته در نسل پنجم و همین طور نسل ششم موستانگ، شرکت شلبی هم به صورت مستقل اقدام به تیونینگ و تقویت این خودرو کرده و مدل های مختلفی را به بازار عرضه کرد ولی ما در این مطلب صرفاً به شلبی هایی می پردازیم که به طور رسمی توسط خود فورد ساخته شدند.
در نمایشگاه نیویورک ۲۰۰۵ فورد با رونمایی از شلبی GT۵۰۰ جدید رسماً پس از بیش از سه دهه موستانگ شلبی را بازگرداند. البته در این نسل به طور رسمی نسخهٔ شلبی فقط در مدل GT۵۰۰ تولید شد و خبری از GT۳۵۰ نبود. همان طور که اشاره شد، GT۵۰۰ جدید توسط بخش خودروهای ویژهٔ فورد یا SVT ساخته شده بود و در اصل جایگزین مدل SVT کبرای نسل چهارم شد. مهم ترین قسمت موستانگ شلبی GT۵۰۰ زیر کاپوت آن بود یعنی جایی که در آن یک نیروگاه ۵.۴ لیتری V۸ سوپرشارژ با بلوک آهنی و سر سیلندر آلومینیومی قرار گرفته بود. این موتور ۵۰۰ اسب بخار قدرت و ۶۵۰ نیوتن متر گشتاور تولید می کرد که افزایش قابل توجهی را نسبت به قوی ترین نسخهٔ موستانگ کبرا نسل قبل با ۳۹۰ اسب بخار قدرت نشان می داد.
قدرت شلبی GT۵۰۰ همچنین از موستانگ GT همان زمان با موتور ۴.۶ لیتری V۸ تنفس طبیعی ۳۰۰ اسب بخاری هم به میزان چشمگیری بیشتر بود. برای انتقال این نیرو نیز یک گیربکس شش سرعتهٔ دستی اختصاصی در نظر گرفته شده بود؛ اما علاوه بر قدرت بیشتر، شلبی GT۵۰۰ در ظاهر هم با تغییرات و ویژگی هایی از نسخه های معمولی موستانگ متمایز شده بود. مهم ترین این تغییرات، دماغهٔ جدید و منحصربه فرد GT۵۰۰ بود که با چراغ ها، جلوپنجره و سپر متفاوت، تمایز قابل توجهی با موستانگ های V۶ و GT داشت.
دیگر ویژگی های ظاهری منحصربه فرد شلبی GT۵۰۰ نیز شامل خطوط رنگی روی بدنه به عنوان نماد شلبی، اسپویلر عقب خاص، رینگ های ۱۸ اینچی ویژه و نشان مار کبرا در جلوپنجره می شد. این ماشین همچنین به ترمزهای برمبو با دیسک های ۱۴ اینچی و کالیپرهای چهار پیستونه در جلو و دیسک های ۱۱.۸ اینچی و کالیپرهای تک پیستونه در عقب هم مجهز شده بود. تحویل موستانگ شلبی GT۵۰۰ به خریداران از ماه می ۲۰۰۶ با مدل ۲۰۰۷ آغاز شد. این خودرو با ظرفیت تولید محدودی در حدود ۱۰ هزار دستگاه در سال، به مدت سه سال در کارخانهٔ فورد در میشیگان به تولید رسید.
شکل گیری دوبارهٔ مثلث فورد، شلبی، هرتز
در قسمت اول سری مطالب تاریخچهٔ موستانگ شلبی گفتیم که در سال ۱۹۶۶ شرکت اجارهٔ خودروی هرتز به پیشنهاد فورد حدود هزار دستگاه موستانگ شلبی GT۳۵۰ را خریداری کرده و اجاره داد. نمونه های متعلق به هرتز، GT۳۵۰H نام گرفته و عمدتاً به رنگ مشکی با نوارهای طلایی بودند. در سال ۲۰۰۶ اما به مناسبت چهل سالگی GT۳۵۰H، نسخهٔ ویژه ای از نسل پنجم موستانگ با نام شلبی GT-H ساخته شد و بدین ترتیب دوباره مثلث فورد، شلبی و هرتز شکل گرفت. شلبی GT-H در نمایشگاه نیویورک ۲۰۰۶ با ویژگی های منحصربه فردی معرفی شد که در قسمت بعدی سری مطالب تاریخچهٔ موستانگ شلبی به آن ها خواهیم پرداخت.
ادامه دارد…
