بمب های یاسین، بالابان (پرنده شکاری) و قائم سه بمب هوشمندی هستند که امروز توسط وزیر دفاع رونمایی شدند. بین این سه بمب، بمب یاسین دو سال پیش برای اولین بار در جریان رزمایش نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عملیاتی و از جنگنده های اف ــ ۷ نهاجا شلیک شد. بمب قائم نیز در سال ۹۶ و در جریان رونمایی از پهپاد های مهاجر ۶ رونمایی شده بودند.
بمب بالابان در این بین، بمب جدیدی بود که برای اولین بار به نمایش درمی آمد. به گفته وزیر دفاع این بمب برای حمل توسط پهپاد جت کرار طراحی و تولید شده و یکی از دلایل استفاده از مکانیزم بال های جمع شونده در این بمب نیز به همین منظور است.
بمب بالابان همچنین از سیستم هدایت مبتنی بر INS&GPS نیز بهره می برد.
طرز کار این بمب به این صورت است که مشخصات هدف قبل از پرواز، طرح ریزی و به مجموعه هدایت و کنترل بمب منتقل می شود. پس از رهایش، بال های تاشوی بمب باز شده و با کمک سیستم هدایت، به سمت هدف حرکت می کند.
بمب بالابان با برخورداری از سیستم هدایت GPS عملاً به یک بمب هدایت ماهواره ای بدل شده که تجهیز این بمب به چنین سیستمی مزیت های فراوانی همراه خود دارد.
این بمب ها پس از پرتاب، با باز شدن بالها، اصطلاحاً روی هوا گلاید می کند و به سمت هدف می رود. استفاده از بال های بازشونده موجب پایداری بمب به هنگام شیرجه و پرواز به سمت هدف و همچنین افزایش برد آن می شود، زیرا با وجود بال های بازشونده امکان پرتاب از ارتفاع های بالاتر و مسافت های دورتر به سمت هدف وجود دارد.
علاوه بر این، استفاده از سیستم هدایت ماهواره ای مزیت های بهتری نسبت به سیستم های هدایت اپتیکی و لیزری دارد. در سیستم های هدایت اپتیکی و لیزری اگر شرایط آب وهوایی مساعد نبوده و یا گردوغبار غلیظ در منطقه نبرد وجود داشته باشد، امکان استفاده از این نوع هدایت به دلیل اخلال در انتقال پرتو های لیزر از هواپیما به بمب و یا دریافت تصاویر در سیستم هدایت اپتیکی وجود ندارد، اما برخورداری از سیستم های هدایت ماهواره ای امکان استفاده از این نوع بمب ها را در هر نوع شرایط آب وهوایی فراهم می کند.
سیستم هدایت ماهواره ای این امکان را فراهم می کند که بتوان هر بمب را به صورت مستقل به سمت یک هدف هدایت کرد.
علاوه بر این، انسان در هدف گیری بمب های هدایت ماهواره ای نقشی ندارد و این بمب با اطلاع از موقعیت خود توسط سیگنال های ماهواره ای و مقایسه با موقعیت هدف و اصلاح مسیر، به سمت آن حرکت می کند که خطا های ناشی از هدفگیری خلبان نیز در این سیستم برطرف شده و موجب افزایش دقت بمب های هدایت ماهواره ای در اصابت به اهداف می شود.
اما نکته ای که در بمب بالابان وجود دارد، استفاده از این بمب ها در پهپاد کرار است، تا پیش از این بمب های این چنینی در کشورمان تنها برای استفاده از جنگنده ها ساخته شده بودند و در این راستا بمب هدایت ماهواره ای یاسین با برد ۶۰ کیلومتر از جنگنده های اف ــ ۷ نهاجا با موفقیت تست شده بودند.
پهپاد کرار نخستین پهپاد جت ایرانی است که برای اولین بار در سال ۱۳۸۹ رونمایی شد. این پهپاد از یک موتور توربوجت برخوردار است و توانایی حمل محموله به وزن ۵۰۰ کیلوگرم را دارد. این پهپاد دارای برد ۱۰۰۰ کیلومتری بوده و می تواند با سرعت ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند.
سامانه خلبان خودکار، توانایی برنامه ریزی مجدد در حین پرواز و تغییر مأموریت، بسته شدن امکان ارتباط برای جلوگیری از نفوذ دشمن در سامانه هدایت و کنترل، برخورداری از سامانه های پیشرفته ناوبری از دیگر توانمندی های پهپاد جت کرار است.
تاکنون انواع مختلفی از پهپاد کرار با مأموریت های مختلف مانند هدف برای سامانه های پدافندی، پهپاد تهاجمی و پهپاد رهگیر هوایی طراحی و تولید شده است و بسته به نوع مأموریتش قادر به پرواز در ارتفاع ۲۵ تا ۴۰ هزار پا است.
از دیگر قابلیت هایی که برای این پهپاد در نظر گرفته شده، توانایی موشک کروز ضدکشتی کوثر با برد ۲۵ کیلومتر است.
هرچند تاکنون برد دقیق بمب بالابان اعلام نشده، اما بر اساس ساختار آن احتمال می رود که این بمب بردی در حدود ۶۰ تا ۸۰ کیلومتر داشته باشد. با تجهیز کرار به بمب های هدایت ماهواره ای، این پهپاد قابلیت حمله به اهداف زمینی با دقت بالا و بدون ورود به رینگ پدافندی دشمن را به دست آورده و به راحتی می تواند با حمله به مسافت های دوردست اهداف مهم دشمن را با دقت بالا و در هر شرایط آب وهوایی مورد اصابت قرار دهد و به سلامت به پایگاه خود بازگردد.
