نخستین نامه سران آمریکایی به مقامات ایران + عکس

آیت الله خامنه ای روز سه شنبه، ۲۴ اردیبهشت در دیدار با کارگزاران ارشد نظام، در اثنای تاکید شان روی مقاومت در برابر آمریکا و نیز رد گزاره جنگ با این کشور، به خاطره ای از نامه های «فدایت شومِ» اوباما اشاره کردند. اوبامایی که در زمان حضورش در کاخ سفید، بارها اشتیاقش از برقراری رابطه با ایران، در قالب نامه نگاری به مقامات ارشد نظام را نشان داده بود.

  1. دوشنبه ۳۰ اردیبهشت ۹۸ ساعت ۲۳:۵۰ (۴ سال،۱۰ ماه قبل)
اولین نامه سران آمریکایی به مقامات ایران در چه سالی بود؟
به گزارش فرانگر

اما نامه های اوباما به مقام معظم رهبری، اولین نامه سران آمریکا به مسئولین رده بالای کشور ما نبود. از اوایل انقلاب تاکنون نامه های زیادی بین مسئولین آمریکایی و سران کشورمان رد و بدل شده است؛ از نامه کارتر به امام خمینی تا نامه اوباما به آیت الله خامنه ای و روحانی.

دستپاچگی کارتر از اقدام امام خمینی

مدتی پس از اشغال لانه جاسوسی آمریکا در تهران توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، شاه مجبور به ترک ایالات متحده شد و در هشتم فرودین ماه ۱۳۵۹ پس از مدتی آوارگی در کشورهای همجوار آمریکا، عازم مصر شد.

در اواخر فروردین ماه ۵۹ و اوائل اردیبهشت ماه همین سال از جانب کارتر یک پیام به ابوالحسن بنی صدر، رئیس جمهور ایران داده شد و پیام دیگر نیز تقدیم حضور امام شد. محتوای این نامه ها مربوط به تسخیر سفارت و حل اختلافات دو کشور در این باره بود. بر خلاف انتظار مقامات آمریکایی، رسانه های ایران دریافت این نامه ها را به شکل عمومی اعلام کردند. بلافاصله پس از افشای خبر دریافت پیام ها، کاخ سفید ارسال هر دو پیام را تکذیب کرد، اما سفیر سوئیس در تهران گفت: «که او پیامی از طرف رئیس جمهور آمریکا به ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور ایران تحویل داده است.»

اولین نامه سران آمریکایی به مقامات ایران در چه سالی بود؟

با انتشار پیامی که جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا برای امام خمینی فرستاده بود و تکذیب آن پیام از طرف مقامات کاخ سفید، حجت الاسلام حاج احمدآقا خمینی به خبرنگاران گفت این پیام توسط آقای قطب زاده به دست امام رسیده است و از قراری که آقای قطب زاده گفته توسط کاردار سوئیس به دست ایشان رسییده است.

سیداحمد خمینی درباره محتوای این نامه می گوید: در پیام امام تندی هایی که در پیام آقای بنی صدر بوده، نبوده و ملایمت داشته و ما آن را از بابی که امام فرمودند هیچ چیز نباید از ملت دور باشد، به رادیو دادیم و منتشر شد.

حجت الاسلام سیداحمد خمینی درباره تکذیب تکذبیه کاخ سفید می گوید: «تکذیب را گفتم که دو مرتبه تکذیب کردند. البته تکذیب آن ها را منتشر کردند و کارتر شنیده ام گفته که این یک پیام خصوصی بوده و در عرف بین الملی این پیام ها به هیچ وجه منتشر نمی شود.»

از دیگر نشانه های که حکم به صحت نامه کارتر به امام خمینی می داد، اشارات و نکاتی بود که مرتبط با نامه کارتر به بنی صدر بود. مثلاً در بخشی از نامه کارتر به امام خمینی آمده بود: «همچنین ما آقای بنی صدر رئیس جمهوری را از آمادگی کامل خود برای اهتمام جدی در راه تأمین رضایت لازم مردم ایران برای حل مسالمت آمیز اختلافات موجود بین دو حکومت مطلع ساخته ایم.»

کارتر در این نامه درباره اشغال سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام نوشته بود: «من می توانم به خوبی درک کنم که تصرف سفارت ما در تهران می توانسته است عکس العمل موجهی برای جوانان ایران تلقی شود، اما زمان سپری می شود و من دلایل جدی برای تردید درباره انگیزه های واقعی آنانی که سفارت ما را تصرف کرده اند در دست دارم. اشغال سفارت امروز مسائل عمده ای برای حکومت شما و حکومت ما ایجاد می کند و نهایتاً عامل اختلافاتی گردیده است که مانع رفع بحران کنونی و ایجاد روابط جدید بر اساس برابری و احترام متقابل که شما خواهان آن بوده و ما نیز با آن موافقت داریم می باشد.

یکی از دلایل دانشجویان پیرو خط امام برای تصرف لانه جاسوسی، پناه دادن آمریکایی به شاه جنایتکار بود. کارتر در نامه خود در این باره می نویسد: «از زمان عزیمت شاه سابق مخلوع از آمریکا که به دلایل انسانی و درمانی پذیرفته شده بود، حکومت من تصمیم گرفت که در این مسائل مداخله نکند. ترک پاناما یک تصمیم شخصی شاه سابق بوده و ما نسبت به مذاکراتی که بین خود او و سادات برای پناه یافتن در مصر انجام یافته است کاملاً بیگانه بوده ایم. ما با مراجعت او به آمریکا مخالفت کردیم، ما با معالجه او در بیمارستان های آمریکایی و به وسیله پزشکان آمریکایی مخالفت کردیم، ما کلیه اطلاعاتی که درباره وضع مزاجی شاه سابق داشتیم در اختیار آقای بنی صدر رئیس جمهوری گذاردیم.»

کارتر در پایان تشکیل یک کمیسیون دوجانبه برای حل مسئله گروگان ها را پیشنهاد می کند که این راه حل از سوی امام خمینی بدون پاسخ گذاشته می شود.

در آمریکا این پیام انتقادهای شدیدی را برانگیخت به همین جهت جرج بوش پدر، یکی از جمهوری خواهان آمریکا، در این زمینه اظهار داشت که این عمل باعث سرافکندگی دولت امریکا بوده و ادامه بحران میان ایران و آمریکا را به دنبال خواهد داشت.[۱]

اتهامات کلینتون و پاسخ خاتمی

در دوره ریاست جمهوری کلینتون انفجاری در پایگاه نیروهای آمریکایی در خبر عربستان رخ داد که منجر به کشته شدن ۱۹ نظامی آمریکایی و زخمی شدن ۴۰۰ نفر شد.

بر اساس مدارک آرشیو امنیت ملی دانشگاه جرج واشنگتن، بیل کلینتون که این اقدام را به ایران منتسب می کرد قصد داشت در حمله ای تلافی جویانه به ایران، این اتفاق را جبران کند که پس از روی کار آمدن محمد خاتمی به عنوان یک چهره اصلاح طلب، از این اقدام صرفنظر می کند و در عوض پیامی از طریق سلطان نشین عمان به ایران ارسال می کند.

کلینتون در این پیام می گوید: «مدارک موثقی» دال بر «دخالت مستقیم» برخی اعضای سپاه پاسداران و حزب الله لبنان و عربستان سعودی در طراحی و اجرای این عملیات در دست است.

اولین نامه سران آمریکایی به مقامات ایران در چه سالی بود؟

وی می افزاید: «دولت ایالات متحده این نکته را مد نظر دارد که این بمب گذاری پیش از انتخاب شما رخ داده است.»

او از دولت ایران می خواهد متعهد شود به هر گونه «اقدام تروریستی» در جهان و به خصوص علیه شهروندان آمریکا پایان دهد.

چند هفته بعد در ژوئیه ۱۹۹۹ محمد خاتمی با وزیر خارجه وقت عمان ملاقات و پاسخ دولت ایران را به او می دهد.

بر اساس این پیام که توسط آرشیو امنیت ملی از طبقه بندی محرمانه خارج شده، دولت وقت ایران اتهام های آمریکا را «نادرست و غیر قابل پذیرش» می خواند و تاکید می کند هیچ سازمان وابسته به جمهوری اسلامی ایران هیچ گونه دخالتی در طراحی، پشتیبانی و یا اجرای این بمب گذاری نداشته است.

در پیام خاتمی گفته می شود دولت آمریکا خود به جای تعقیب و استرداد شهروندان آمریکایی که مسئول سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران بودند، به آن ها مدال افتخار می دهد و اکنون به دنبال محاکمه و استرداد افراد مجهولی است که هیچ ارتباطی با جمهوری اسلامی ندارند.

محمد خاتمی از بیل کلینتون می خواهد که «مانع از ادامه حمایت برخی سازمان ها و مؤسسات دولتی آمریکا از عناصر و گروه های تروریستی» علیه ایران شود.

در پیام محمد خاتمی متقابلاً تاکید شده است: «جمهوری اسلامی ایران هیچ نیات خصومت آمیزی علیه آمریکایی ها ندارد و مردم ایران نه فقط دشمنی ندارند بلکه برای مردم بزرگ آمریکا احترام قائل اند.»[۲]

نامه های متعدد اوباما به آیت الله خامنه ای

جزییات نامه هایی که بین مقام معظم رهبری و اوباما طی سالیان اخیر رد و بدل شده، در رسانه ها منتشر نشده است، اما نکته مهم درباره این نامه ها این است که در هر چهار مورد ابتدا از سوی اوباما نامه ای به مقام معظم رهبری نوشته شده و ایشان در جواب برخی از نامه ها، پاسخ هایی را برای رییس جمهور آمریکا ارسال کرده اند که برخی از این جزییات و جواب ها در رسانه ها مطرح شده است که در ادامه آن ها را ذکر می کنیم.

سعد الله زارعی درباره نامه های اوباما به مقام معظم رهبری می نویسد: «اولین نامه را باراک اوباما در اردیبهشت سال ۸۸ نوشت و در آن از حضرت امام خامنه ای (دامت برکاته) خواسته بود که برای شروع فصل جدیدی از مناسبات بین ایران و آمریکا به واشنگتن کمک کند، اما یک ماه بعد و پس از شروع فتنه ی ۸۸، آمریکا یک بار دیگر از موضع مدعی ظاهر گردید و خواستار سرنگونی نظام جمهوری اسلامی شد![۳]

شهریور سال ۸۸، در حالی که جریان فتنه در داخل کشور، مشغول استمرار روش اردوکشی خیابانی خود بود، بار دیگر اخبار ی درباره نامه نگاری مجدد باراک اوباما در رسانه ها منتشر شد.

اوباما یک بار دیگر در بهمن ماه سال ۹۱ و در کشاکش مباحث هسته ای نامه ای خطاب به رهبر معظم انقلاب نوشت و در آن از آمادگی واشنگتن برای رسیدن به توافقی دوجانبه با تهران در پرونده ی هسته ای خبر داد، ولی این بار نیز یک سال و نیم پس از صدور نامه از موضع مدعی وارد صحنه شد و ایران را متهم کرد که در تلاش برای تولید بمب اتمی است و از این رو غرب ناگزیر بر حجم و گستره ی تحریم ها علیه ایران می افزاید!

باراک اوباما چهارمین نامه را شهریورماه ۱۳۹۳ و در کشاکش دو بحث موازی خطاب به حضرت امام خامنه ای (دامت برکاته) ارسال کرده است. یکی از این مباحث ناکام شدن آمریکا از ورود دوباره ی نظامی به فضای عراق به دلیل مخالفت جدی هم پیمانان ایران در این کشور و یکی دیگر مواجهه ی آمریکا با شروط اعلام شده ی ایران توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی و پرونده ی هسته ای و مذاکرات ایران و غرب در این خصوص است.»

در جواب به نامه اول، رهبر معظم انقلاب در خطبه های تاریخی ۲۹ خرداد ۸۸ با اشاره به تناقض های رفتاری آمریکا فرموده بودند: «از قول رییس جمهور آمریکا نقل شد که گفته ما منتظر چنین روزی بودیم که مردم به خیابان ها بریزند. از آن طرف نامه بنویسند، اظهار علاقة به روابط کنند، ابراز احترام به جمهوری اسلامی بکنند، از این طرف این حرف ها را بزنند. کدام را ما باور کنیم؟»

روزنامه «واشنگتن پست» درباره محتوای نامه دوم نوشت که اوباما در این نامه درخواست مذاکره برای روابط بهتر بین دو کشور را مطرح کرده اما آیت الله خامنه ای پاسخی به این نامه نداده است.[۴]

۱۳ آبان ۸۸ مجدداً حضرت آیت الله خامنه ای به این پیام ها اشاره کرده و فرمودند: «همین رئیس جمهور جدید آمریکا [باراک اوباما]، حرف های قشنگی زد؛ به ما هم مکرراً پیغام داد؛ شفاهی، کتبی، که بیایید صفحه را عوض کنیم، بیایید وضع تازه ای درست کنیم، بیایید در حل مشکلات عالم با همدیگر همکاری کنیم؛ تا این حد! ما هم گفتیم پیش داوری نکنیم؛ ما به عمل نگاه می کنیم. گفتند، می خواهیم تغییر ایجاد کنیم. گفتیم خوب، ببینیم تغییر را. از روز اول فروردین که من در مشهد سخنرانی کردم - گفتم اگر دستکش مخملی روی پنجة چدنی کشیده باشید و دستتان را دراز کنید، ما دستمان را دراز نمی کنیم؛ این هشدار را من آنجا دادم - الان هشت ماه می گذرد. در طول این هشت ماه، آنچه ما دیدیم، برخلاف آن چیزی بود که این ها به زبان، به ظاهر ابراز می کنند. صورت قضیه این است که بیایید مذاکره کنیم؛ اما در کنار مذاکره، تهدید؛ که اگر مذاکره به این نتیجه مطلوب نرسد، پس چنین و چنان! این شد مذاکره!؟ این همان رابطة گرگ و میش است که امام گفت: رابطة گرگ و میش را ما نمی خواهیم.»

اولین نامه سران آمریکایی به مقامات ایران در چه سالی بود؟

نامه چهارم اوباما نیز در رسانه ها مطرح و برخی از مسئولین و خود مقام معظم رهبری درباره آن به مطالب مختلفی اشاره کردند. در جواب نامه چهارم، دریادار شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی، با تأیید اصل نامه گفت: نامه نگاری رئیس جمهور آمریکا دارای سابقه چندین ساله است و در برخی موارد نیز پاسخ هایی به این مکاتبات ارائه شده است. وی با انتقاد از رویکردهای دوگانه هیئت حاکمه آمریکا که در مکاتبات محرمانه و مواضع اعلامی دارای تناقض های آشکار است، این روش را صرفاً اقدامی با هدف تأثیرگذاری بر فضای داخلی این کشور عنوان کرد و افزود: مواضع صریح، شفاف و قاطع جمهوری اسلامی در موضوع هسته ای مجدداً به رییس جمهور ایالات متحده آمریکا یادآوری و بر عدم پذیرش برنامه غنی سازی نمایشی از سوی جمهوری اسلامی ایران تأکید شده است.[۵]

نامه تبریک اوباما به روحانی

اوباما در دوران ریاست جمهوری خود به حسن روحانی نیز نامه نوشت. در شهریور ۹۲ در رسانه ها اخباری مطرح شد که حاکی از ارسال نامه ای از سوی اوباما به روحانی بود. «مرضیه افخم» سخنگوی وقت وزارت خارجه در نشست هفتگی با خبرنگاران، درباره نامه اوباما به روحانی گفت: این نامه رد و بدل شده و مربوط به تبریک انتخاب آقای روحانی به سمت ریاست جمهوری ایران بود.[۶]

رییس جمهوری در تشریح نامه همتای آمریکایی اش گفت: «بعد از انتخابات ریاست جمهوری و شروع به کار رسمی ام، آقای اوباما نامه ای خطاب به من نوشتند و تبریک گفتند و برخی مسائل را مطرح کردند. من هم به آن نامه پاسخ دادم، از ایشان تشکر کردم و مواضع جمهوری اسلامی ایران را نسبت به برخی مواردی که ایشان مطرح کرده بودند و برخی موارد دیگر، مطرح کردم.»[۷]

پی نوشت:

[۱]-http://revolution.shirazu.ac.ir/?p=۲۴۱

[۲]-http://aftabnews.ir/fa/news/۱۰۰۵۰۹/

[۳]-http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=۲۸۱۵۰

[۴]-https://www.mashreghnews.ir/news/۹۶۰۰۰۸/

[۵]-mshrgh.ir/۴۶۵۵۲۸

[۶]- https://www.entekhab.ir/fa/news/۱۲۹۳۲۳/

[۷]- https://www.entekhab.ir/fa/news/۱۲۹۶۱۱/




همرسانی نوشتار: